Poprzednio pisałem o konieczności ustalania zasad zatrudniania rodziny w firmie. Powinny być one stałe i spisane z dużym wyprzedzeniem, nim pojawi się problem. Bo to bardziej busola niż gaśnica. Sądzę, że zasady te powinny pokrywać 4 obszary angażowania członków rodziny: wejście, wynagrodzenie, ocena i wyjście.

Nim omówię szczegółowo wspomniane 4 obszary, konieczne jest sformułowanie pewnego przesłania, nadającego ton zasadom. Proponuję rozważyć następujące:

Każdy ma szansę
Każdy jest kowalem własnego losu
Rodzina nie ma obowiązku zatrudniać każdego członka rodziny bezwarunkowo.

Kierując się tymi podstawowymi zasadami reguły rządzące wejściem członka rodziny do firmy mogą być następujące:

Pokaż co potrafisz? Praca w firmie rodzinnej to możliwość dostępna dla każdego, ale firma nie musi korzystać z tej możliwości na własną szkodę.

Kto i jak zweryfikował umiejętności poza firmą? Np. stawiając minimalny okres pracy poza firmą rodzinną.

Czego chcesz i do czego dążysz? Bycie członkiem rodziny daje ten przywilej przy zatrudnieniu, że rodzina może lepiej dopasować możliwości zatrudnienia do predyspozycji i oczekiwań. Jednak muszą być one znane, potrzebne firmie, akceptowane i możliwe do spełnienia.

Obszar wynagrodzenia i korzyści członków rodziny z firmy proponuję ująć w następujących zasadach:

Nie ma przywilejów dla członków rodziny na koszt firmy. Rachunek wyników musi być prawdziwy.
Musi być jasno określone, co jest wynagrodzeniem za pracę i wkład we wzrost wartości firmy, a co jest udziałem właścicielskim.
Bycie właścicielem nie oznacza prawa do wynagrodzenia. Czasem oznacza obowiązek inwestowania.
Jedyne czego mogą oczekiwać członkowie rodziny od firmy nie pracując w niej, to zapewnienia przez rodzinę utrzymania ich w razie niezdolności do pracy. Reszta to bardziej prezent niż należność.

Obszar oceny zatrudniania członków rodziny jest trudny. Ponieważ to jest zderzenie teorii z praktyką. Staranna, regularna, obiektywna i JAWNA wobec rodziny ocena powinna być regułą. Powinna rejestrować wzrost kompetencji, wskazywać obszary deficytów i proponować drogi rozwiązywania problemów, sprawdzać rezultaty podjętych działań. Ocena nie powinna zamiatać problemów pod dywan. Zachowanie członków rodziny wobec siebie jest obserwowane przez pracowników. Ocena więc musi być wykonywana ze świadomością, że zawsze jednym z rozwiązań może być pożegnanie członka rodziny z firmą, jeśli nie buduje jej wartości. Tak jak z każdym z pracowników, nie spełniających oczekiwań.

Ostatni obszar zasad zatrudniania rodziny w firmie to reguły rozstania się. Czasem może to być połączone także z rozstaniem nie tylko w sferze pracowniczej ale i właścicielskiej. Ten drugi przypadek zachodzi, gdy rozproszenie własności między aktywnych i nieaktywnych członków rodziny rodzi różnice uniemożliwiające podejmowanie efektywnych decyzji właścicielskich. Przeprowadzanie regularnych, obiektywnych ocen na jawnych zasadach umożliwia łatwiejsze rozstanie. To prawie zawsze jest stres, jednak łatwiej przez niego przejść obu stronom, jeśli reguły są znane z góry, jednakowe i zawsze przestrzegane.

Aby te zasady miały realny sens to powinny być spisane i znane. Ale przede wszystkim STOSOWANE.